សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន៖ រាជរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ការបង្កើនសមាមាត្រស្ត្រី ក្នុងស្ថាប័នសាធារណៈ
ភ្នំពេញ៖ ក្នុងសារលិខិតអបអរសាទរខួបទី១១០ ទិវាអន្តរជាតិនារី ៨មីនា ឆ្នាំ២០២១ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃកម្ពុជា បានលើកឡើងថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការបង្កើនសមាមាត្រស្ត្រីក្នុងស្ថាប័នសាធារណៈ ដើម្បីឲ្យស្ត្រីបានចូលរួមកាន់តែច្រើនឡើងក្នុងការដឹកនាំ និងធ្វើសេចក្ដីសម្រេចទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា ឆ្នាំនេះប្រទេសកម្ពុជាពុំបានរៀបចំយុទ្ធនាការទិវានារីអន្តរជាតិ ៨មីនា ដូចបណ្ដាឆ្នាំកន្លងទៅទេដោយសារតែបញ្ហាកូវីដ១៩ ដែលនៅតែបន្តរីករាលដាល ហើយតម្រូវឲ្យមានការចូលរួមសហការទាំងអស់គ្នាទប់ស្កាត់តាមវិធានការរបស់អង្គការសុខាភិបាលពិភពលោក និងក្រសួងសុខាភិបាល។ សម្ដេចបន្តថា ប្រធានបទ «ស្ត្រី និងការអភិវឌ្ឍក្នុងបរិការណ៍កូវីដ១៩» ពិតជាមានអត្ថន័យ និងសារសំខាន់ឆ្លើយតបទៅនឹងបរិការណ៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ក្នុងអំឡុងនៃការរីករាលជំងឺកូវីដ១៩ ហើយបង្ហាញអំពីការចូលរួមយ៉ាងសកម្មរបស់ស្ត្រីក្នុងកិច្ចអភិវឌ្ឍនៅគ្រប់កម្រិត គ្រប់វិស័យ និងគ្រប់កាលៈទេសៈ ស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី៤ ដែលស្ត្រីជាឆ្អឹងខ្នង នៃសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិ។
សម្ដេចតេជោ បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ ស្ត្រីជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋលេខាធិការ និងអនុរដ្ឋលេខាធិការមានការកើនឡើង លើសពីនេះ ក្នុងវិស័យមុខងារសាធារណៈចំនួនមន្ត្រីរាជការជាស្ត្រីកើនឡើង ៣៤%នៅឆ្នាំ២០០៧ ដល់ ៤១% នៅឆ្នាំ២០២០ ហើយសមាមាត្រស្ត្រីជាមន្ត្រីរាជការក្នុងតួនាទីធ្វើសេចក្ដីសម្រេចបានកើនឡើងដល់ ២៤% នៅឆ្នាំ២០១៩។ នៅថ្នាក់ក្រោមជាតិមានស្ត្រីជាអភិបាលខេត្ត ២រូប ស្ត្រីជាអភិបាលក្រុង ស្រុក-ខណ្ឌ ៦រូប និងស្ត្រីជាមេឃុំ-ចៅសង្កាត់ កើនឡើងពី ៤២រូប នៅឆ្នាំ២០០២ ទៅ ១៣០រូប ឆ្នាំ២០១៧។ ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៦ ស្ត្រីក្នុងកងកម្លាំងបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពអង្គការរសហប្រជាជាតិមានចំនួន ៣៨៧នាក់ ក្នុងចំណោមកងកម្លាំងសរុបចំនួន ៧.០៤០នាក់។
ទន្ទឹមនេះ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានកោតសរសើរចំពោះក្រសួងកិច្ចការនារី ក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ វិស័យឯកជន សង្គមស៊ីវិល ដៃគូអភិវឌ្ឍ និងអង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ ដែលបានចូលរួមអនុវត្តគោលនយោបាយលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ និងការពង្រឹងអង់អាចដល់ស្ត្រី និងក្មេងស្រីយ៉ាងសកម្មសម្រេចបាននូវលទ្ធផលគួរជាទីមោទនៈ។ សម្ដេចតេជោបន្តអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមថែរក្សាសន្តិភាព ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះឈានទៅសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យកម្ពុជាឆ្នាំ២០៥០។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះដែរ សម្ដេចតេជោ បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះរដ្ឋាភិបាល នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនដែលតែងតែយកចិត្តទុកដាក់ជួយបានទាន់ពេលវេលា ជាពិសេសបានផ្ដល់នូវវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ១៩ ដល់កម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាបាន និងកំពុងធ្វើការចាក់វ៉ាក់សាំង តាមគោលដៅដែលបានគ្រោងទុក ទាំងនៅរាជធានី ទាំងនៅតាមខេត្ត ទាំងស៊ីវិល ទាំងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ប្រកបដោយលក្ខណៈបច្ចេកទេសតាមការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបន្ថែមទៀតថា ពេលនេះផលប៉ះពាល់ពីវិបត្តិកូវីដ១៩ មកលើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងពិភពលោកនៅតែបន្ត ដូច្នេះគន្លងថ្មីក្រោមទស្សទានថ្មី ក្នុងកិច្ចអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ប្រកបដោយបរិយាបន្ន ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ដោយមិនទុកនរណាម្នាក់ឲ្យនៅឯកោ គឺជាស្មារតីនៃផែនការស្ដារ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ និងយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណ-ដំណាក់កាលទី៤ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីឈានទៅសម្រេចចក្ខុវិស័យកម្ពុជាឆ្នាំ ២០៥០។
ជាមួយគ្នានេះ សម្ដេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានស្នើដល់គ្រប់ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដៃគូអភិវឌ្ឍ សង្គមស៊ីវិល និងវិស័យឯកជន ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប រួមគ្នាផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើចំណុចអាទិភាពដូចខាងក្រោម៖
១- បន្តពង្រឹងសាមគ្គីភាព និងឯកភាពជាតិ ថែរក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ ស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបន្តជំរុញចលនាជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ដើម្បីធានាសុខុមាលភាព ជីវភាពប្រក្រតីរបស់ប្រជាជន និងការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច។
២- ពង្រីកវិសាលភាពគ្របដណ្ដប់នៃប្រព័ន្ធគាំពារសង្គម រួមទាំងសុខមាលភាពស្ត្រី និងក្មេងស្រីជាមួយននឹងការអនុវត្តនូវរាល់វិធីជំនួយសង្គមនានា។
៣- បន្តពង្រឹងភាពអង់អាចផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដល់ស្ត្រី តាមរយៈការបង្កើនការយល់ដឹង និងអភិវឌ្ឍអាជីវកម្មដល់ស្ត្រី ការអភិវឌ្ឍអាជីវកម្មខ្នាតមីក្រូ ខ្នាតតូច និងមធ្យម (MSME) ពង្រឹងកម្មវិធីបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ និងបរិយាបន្នហិរញ្ញវត្ថុ។
៤- អភិវឌ្ឍមូលធនមនុស្ស និងឌីជីថល ជាពិសេសសម្រាប់ស្ត្រី និងក្មេងស្រី តាមរយៈការបង្កើនការវិនិយោគលើការអប់រំ និងការអភិវឌ្ឍជំនាញ ក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងការអប់រំផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្របច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម សិល្បៈច្នៃប្រឌិត និងគណិតវិទ្យា(STEAM)។
៥- បន្តធានាលើការការពារសិទ្ធិ ដោយស្មើភាពដល់ស្ត្រី ដើម្បីស្ត្រីអាចធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តនៅគ្រប់កម្រិត ជួយដោះស្រាយរាល់ឧបសគ្គនានា ដែលរើសអើងចំពោះស្ត្រី ក្នុងការចូលរួមធ្វើសេចក្ដីសម្រេចនៅក្នុងស្ថាប័នសាធារណៈនៅគ្រប់កម្រិត និងក្នុងវិស័យនយោបាយ។
៦- លើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គម តម្លៃស្ត្រី និងគ្រួសារខ្មែរ តាមរយៈការពង្រឹងការអនុវត្តកម្មវិធីចិញ្ចឹមកូនបែបវិជ្ជមាន វប្បធម៌អហិង្សា និងការបង្កើនការវិនិយោគលើការអនុវត្តផែនការសកម្មភាពជាតិស្តីពីការទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាលើស្ត្រីឆ្នាំ២០១៩-២០២៣ ឲ្យបានទូលំទូលាយទាំងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
៧- ពង្រឹងយន្តការគណនេយ្យភាពសម្រាប់សមភាពយេនឌ័ររបស់ក្រសួងស្ថាប័ននៅគ្រប់កម្រិត តាមរយៈការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព និងប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាព៕