អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌លើកឡើង ៣ចំណុច ឆ្លើយតបនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត អំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា

ដោយ៖ យូ វីរៈ | ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ |

694

ភ្នំពេញ៖ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ឯកឧត្ដម ជិន ម៉ាលីន រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ បានលើកឡើង ៣ចំណុច ឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ(អ.ស.ប) លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) អំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌។

ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត អ្នករាយការណ៍ពិសេស អ.ស.ប ឯកឧត្ដម ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានលើកឡើង ៣ចំណុចដូចខាងក្រោម៖

១. មូលដ្ឋាននៃការអនុវត្តច្បាប់៖ វាជាការចោទប្រកាន់ជ្រាំដែលនិងដដែលៗដោយគ្មានមូលដ្ឋានមកលើវិធានការរបស់សមត្ថកិច្ច ថាគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ ដែលតាមពិតសម្ថកិច្ចមានមូលដ្ឋានផ្លូវច្បាប់រឹងមាំនិងច្បាស់លាស់ក្នុងដំណើរការនីតិវិធីតាមផ្លូវតុលាការលើជនជាប់ចោទ ដោយផ្អែកលើអង្គហេតុនិងអង្គច្បាប់ក្នុងការដាក់បន្ទុកតាមរយៈសក្ខីកម្មនិងភស្តុតាងនានាជាច្រើនដែលសមត្ថកិច្ចបានបង្ហាញនាពេលកន្លងមក។ តែផ្ទុយទៅវិញ មានតែក្រុមជនជាប់ចោទទាំងអស់នោះវិញទេ ដែលមិនមានភស្តុតាងនិងសក្ខីកម្មរឹងមាំក្នុងការដោះបន្ទុកតាមផ្លូវច្បាប់ ក្រៅតែពីការចោទប្រកាន់សមត្ថកិច្ចនិងតុលាការ ជួបជុំគ្នាតវ៉ា រត់គេចខ្លួន និងបដិសេធមិនចូលរួមក្នុងដំណើរការនីតិវិធីរបស់តុលាការនាពេលកន្លងមក ដែលទាំងនេះមិនមែនជាមធ្យោបាយក្នុងការការពារខ្លូនតាមផ្លូវច្បាប់នោះទេ

២. បទល្មើសដែលមានអ្នកពាក់ព័ន្ធច្រើន៖ វាជារឿងធម្មតានិងជាគោលការណ៍ច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ សំណុំរឿងមួយចំនួនអាចមានអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធច្រើនកាលណាវាជាសំណុំរឿងដែលមានអង្គការចាត់តាំងរៀបចំចាត់ចែងច្បាស់លាស់និងជាប្រព័ន្ធ ភាសាអង់គ្លេសហៅថា Organized crime ដែលតាមគោលការណ៍ច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ ក្នុងសំណុំរឿងបែបនេះ អ្នកដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធទាំងប៉ុន្មានត្រូវទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់ដូចៗគ្នា។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការចេញដីកាជាបន្តបន្ទាប់នាពេលថ្មីៗនេះ ក៏អាចស្ថិតក្នុងគោលដៅនៃការអនុវត្ថយុទ្ធនាការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿងនៅតាមតុលាការផងដែរ ក្នុងការពន្លឿដំណើរការនីតិវិធីរបស់តុលាការ មិនមែនក្នុងគោលដៅធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់សកម្មជនយោបាយអ្វីនោះទេ

៣. សទ្ធិទទួលបានយុត្តិធម៌និងការពារខ្លួនតាមផ្លូវច្បាប់៖ សទ្ធិទទួលបានយុត្តិធម៌និងការពារខ្លួនតាមផ្លូវច្បាប់ ត្រូវបានធានាយ៉ាងពេញលេញដល់ជនជាប់ចោទ តាមរយៈការផ្តល់មេធាវីការពារក្តីនៅសវនាការតាមការចាត់តាំងឬការជ្រើសរើសរបស់សមីខ្លួន ទោះបីពួកគេខ្លះមិនមានវត្តមានក្នុងស្រុកយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ដូច្នេះ ពួកគេគួរតែចូលរួមក្នុងដំណើរការនីតិវិធីតុលាការដើម្បីការពារខ្លួនតាមផ្លូវច្បាប់ ជាជាងបដិសេធនិងគេចខ្លួន ហើយធ្វើការជួបជុំតវ៉ា ចោទប្រកាន់សមត្ថកិច្ចនិងតុលាការដោយគ្មានមូលដ្ឋាន ដែលទាំងនេះមិនមែនជាមធ្យោបាយតាមផ្លូវច្បាប់ក្នុងការការពារខ្លួនឱ្យរួចពីបទចោទនោះទេ។

សូមបញ្ជាក់ថា ការឆ្លើយតបនេះធ្វើឡើងក្រោយពីលោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត បានថ្លែងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ពីទីក្រុងហ្សឺណែវប្រទេសស្វ៊ីស នៅថ្ងៃទី២៥ខែវិច្ឆិកា ដោយបង្ហាញការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង» ចំពោះការកោះហៅមនុស្សយ៉ាងតិច ១១៣នាក់ ឡើងសវនាការនៅថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកានេះ ដោយចាត់ទុកចំណាត់ការរបស់តុលាការក្រុងភ្នំពេញថា«ហាក់ដូចជាមានហេតុផលនយោបាយ»។

ការថ្លែងរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសរូបនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ១៤០នាក់ ដែលភាគច្រើនលើសលប់នៃពួកគេ គឺជាអតីតសកម្មជន មន្ត្រី និងអ្នកគាំទ្រស្មោះស្ម័គ្រជាមួយទណ្ឌិតសម រង្ស៊ី ត្រូវបានតុលាការកោះហៅក្នុងនាមជាជនជាប់ចោទ ដើម្បីចូលរួមក្នុងសវនាការ ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់» និង «ញុះញង់ឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្ដិសុខសង្គម» ដែលអាចត្រូវកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាការរហូតដល់ ១០ឆ្នាំ៕